de boodschap van de nieuwe coronamaatregelen is duidelijk: verminder je sociale contacten en reisbewegingen. wordt het dan nu eindelijk rustiger op straat?
"dat mensen de grenzen opzoeken van wat er nog wel kan, is niet zo gek", zegt gedragswetenschapper F van Harreveld.
volgens Van Harreveld, hoogleraar sociale cognitie en gedragsbeïnvloeding aan de Universiteit van Amsterdam, spelen er twee dingen een rol bij de vraag waarom niet iedereen de coronaregels en -adviezen goed naleeft.
ten eerste is er een conflict tussen korte termijn-doelen en dingen die verder weg en dus abstracter zijn.
we vinden het allemaal belangrijk om het virus in bedwang te houden, maar het is wat abstract. je kunt het virus niet zien en misschien volg je de regels niet eens voor jezelf, maar voor mensen in je omgeving. ondertussen heb je ook korte termijn-doelen, zoals boodschappen doen en naar je werk gaan. die doelen winnen het dan vaak.
ten tweede is het volgen van de regels een sociaal dilemma, zoals bijvoorbeeld belasting betalen dat ook is.
als iedereen dat doet, is het iets goeds, omdat we er allemaal profijt van hebben.
maar voor mij als individu is het eigenlijk beter om het niet te doen.
dat geldt bijvoorbeeld ook voor alles rondom duurzaamheid. als iedereen minder gaat vliegen is dat beter, maar zelf wil je eigenlijk niet minder vliegen.
grenzen opzoeken
dat mensen de grenzen opzoeken van wat er nog wel kan, is niet zo gek.
dingen als een blokjesverjaardagen is nog wel te begrijpen. mensen dachten oprecht dat het geen kwaad kon als je familieleden en vrienden dan maar in verschillende rondes op je verjaardag liet komen.
dat mensen nog snel een hapje gingen eten in een restaurant of een biertje dronken in de kroeg, is misschien wat bizar maar ook niet heel raar.
mensen richten hun leven zo in om het zo comfortabel mogelijk te maken. dus die last minute op stap gaan was te verwachten toen het nog kon.
toch geeft het volgens van Harreveld ook aan dat de overheid moet werken aan het afgeven van een gevoel van urgentie.
want juist daar gaat nu mis, zegt hij. "mensen voelen de urgentie en zien de gevolgen niet."
maar hoe geef je mensen dan wel dat gevoel van urgentie? volgens de gedragspsycholoog zou dat onder meer kunnen met een campagne.
de beste campagne zou er eentje zijn met een persoonlijk verhaal.
regels geven, geen advies
dat er binnenkort een mondkapjesplicht komt, vindt Van Harreveld een goed idee.
"veel mensen zullen eerder een regel volgen dan een advies.
daarbij leiden we af wat normaal is uit wat anderen doen. als iedereen gaat hamsteren, doe jij het ook. als de meeste mensen door de regels een mondkapje gaan dragen, doe jij het daarom zelf ook sneller. dan verandert de norm en zijn mensen zonder mondkapje straks de gene die worden vermeden."
op het moment dat je mensen vrijheid geeft en het op eigen verantwoordelijkheid laat aankomen, dan maken mensen daar gebruik van, zegt Van Harreveld.
"daarom vind ik het goed dat we nu duidelijke regels hebben en dat er minder nadruk ligt op de eigen verantwoordelijkheid."
of het in de praktijk ook zo gaat werken? ik heb er zo mijn twijfels over, en met mij nog vele andere.
ik zie het er nog van komen dat ook nu er weer genoeg zijn die de boel aan hun laars lappen en we straks echt een lockdown gaan krijgen waarbij we nog wel boodschappen mogen doen maar verder alles dicht gaat.
en is dat wat we zouden willen?
tot het volgende blog ....
Geen opmerkingen:
Een reactie posten