hoe word bepaalt of je een donororgaan krijgt?

als een Belg sterft, kan zijn hart een paar uur later verder kloppen in Nederland. Eurotransplant verdeelt organen die beschikbaar komen in een aantal Europese landen. overlijdt in Hongarije een vrouw die heeft aangegeven organen te willen donoren? dan verschijnt in Leiden, op het hoofdkantoor van deze organisatie, een bericht op het scherm. een druk op de knop en een lijst met geschikte ontvangers komt tevoorschijn. 
wat bepaalt nou wie van hen een donororgaan krijgt?

hoe wordt de keuze bepaald?
als je een donororgaan nodig hebt, kom je op Eurotransplants wachtlijst te staan. 
behalve als je rookt of te veel drinkt. je moet een aantal jaren gestopt zijn met roken of drinken.
op de wachtlijsten staat achter elke naam een score. degene met de hoogste score heeft op dat moment het hardst een donororgaan nodig. hoe hoger je score, hoe eerder je daarom aan de beurt bent.
toch gaat een orgaan niet altijd naar de patiënt met de hoogste score. 
het donororgaan en de ontvanger moeten goed bij elkaar passen. zo wordt in het geval van een hart, lever of longen rekening gehouden met de grootte van het orgaan. 
in een klein lichaam is niet genoeg ruimte voor een groot hart.

naast plek op de wachtlijst en de afmetingen van het orgaan wordt rekening gehouden met bloedgroepen. 
stel: er is een alvleesklier beschikbaar van een donor met bloedgroep A. 
staat bovenaan de wachtlijst een man met bloedgroep B? dan gaat de alvleesklier naar iemand anders. de man zou het orgaan afstoten doordat hij afweerstoffen tegen het orgaan maakt.
iemand met bloedgroep A verdraagt alleen organen van een donor met bloedgroep A of O. 
wie bloedgroep B heeft, kan een orgaan van een donor met bloedgroep B of O krijgen. een patiënt met bloedgroep O kan alleen organen ontvangen van een donor die ook bloedgroep O heeft. 
geluksvogels met bloedgroep AB kunnen van iedereen een orgaan ontvangen.
het afweersysteem kan ook reageren op zogeheten 'humane leukocytenantigenen' (HLA). 
dat zijn eiwitten aan de buitenkant van onze lichaamscellen. er zijn zoveel verschillende HLA-varianten, dat bijna niemand dezelfde combinatie heeft, daarom moeten patiënten die een donororgaan hebben gekregen medicijnen slikken die het afweersysteem onderdrukken.

soms heeft een patiënt al eens een afweerreactie gehad tegen vreemde HLA-varianten, bijvoorbeeld door een eerdere transplantatie. dan zitten er al afweerstoffen in het bloed tegen die specifieke HLA. 
als ze gericht zijn tegen HLA-varianten die op een donororgaan zitten, gaat de transplantatie niet door, of het nu om een hart, een lever of een nier gaat. 
dan is de kans op een heftige afstoting groot.
en wat als twee mensen even hoog scoren op de wachtlijst en allebei geschikt zijn om een orgaan te ontvangen? dan krijgt degene die het langst op de wachtlijst staat het orgaan.
is de juiste persoon voor een orgaan gevonden? dan wordt het orgaan per auto, helikopter of vliegtuig naar de operatietafel gebracht.

Donorregister Nederland
in Nederland hebben we het Donorregister.
vanaf 1 juli 2020 start het Donorregister. iedereen in Nederland vanaf 18 jaar die ingeschreven staat in een Nederlandse gemeente komt dan in het Donorregister. 
in het Donorregister vult u uw keuze in over donatie van uw organen en weefsels na uw overlijden. het invullen van uw keuze kan online. het is belangrijk dat u kiest!

https://www.donorregister.nl/

ik zelf het Donorregister ingevult en mijn dochter kent mijn keuzes. ik weet ook de keuzes van haar.
een ding wat ik nog extra wil benadrukken dat er ook een stukje is om in te vullen of jij wel of niet je lichaam ter beschikking stekt voor de wetenschap. vergeet daar zeker ook niet even naar te kijken! laat je goed informeren voor je een keuze maakt.

tot het volgende blog ...